Việc chậm trễ trong triển khai các dự án thời gian qua xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan.

Đến nay cơ sở 2 của Bệnh viện Việt Đức tại Hà Nam vẫn bị bỏ hoang

Pháp lý là rào cản lớn

Trước hết, một trong những nguyên nhân chính là vấn đề pháp lý và thủ tục hành chính phức tạp. Hệ thống pháp luật về đầu tư, xây dựng và đất đai còn chồng chéo, thiếu đồng bộ, dẫn đến tình trạng nhiều dự án bị ách tắc trong khâu phê duyệt, giải phóng mặt bằng, hoặc cấp giấy phép. Các quy định này thường xuyên thay đổi, gây khó khăn cho các chủ đầu tư trong việc đảm bảo tuân thủ đầy đủ.

Bên cạnh đó, công tác quản lý và điều hành tại một số địa phương còn hạn chế, thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành. Điều này dẫn đến tình trạng trì hoãn trong việc giải quyết các vướng mắc tại chỗ, khiến tiến độ triển khai bị kéo dài.

Ngoài ra, một số dự án còn gặp khó khăn về nguồn vốn. Việc huy động vốn đầu tư, đặc biệt là từ nguồn xã hội hóa, chưa đạt hiệu quả cao. Nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng e ngại tham gia các dự án do rủi ro liên quan đến chính sách hoặc môi trường kinh doanh chưa thực sự ổn định. Thêm vào đó, năng lực của một số chủ đầu tư cũng là vấn đề đáng chú ý. Một số đơn vị không đủ kinh nghiệm hoặc tiềm lực tài chính yếu kém, dẫn đến việc triển khai dự án không đạt kỳ vọng về chất lượng và tiến độ.

Cuối cùng, các yếu tố khách quan như dịch bệnh, thiên tai, biến động kinh tế cũng góp phần làm gián đoạn hoặc làm chậm tiến độ của nhiều dự án. Ví dụ, đại dịch COVID-19 vừa qua đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng và lực lượng lao động, khiến nhiều dự án phải tạm dừng hoặc điều chỉnh kế hoạch.

Để giải quyết tình trạng này cần có các biện pháp toàn diện, bao gồm đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường năng lực quản lý và phối hợp giữa các cấp, cải thiện môi trường đầu tư, và đặc biệt là nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan trong việc triển khai dự án.

Cần những giải pháp đồng bộ

Để giải quyết hiệu quả tình trạng dự án tồn đọng, cần có những giải pháp toàn diện và đồng bộ, tập trung vào cả nguyên nhân gốc rễ và các vấn đề phát sinh cụ thể.

Thứ nhất, cần rà soát và phân loại các dự án tồn đọng. Cần tiến hành rà soát kỹ lưỡng để phân loại các dự án theo mức độ tồn đọng, nguyên nhân và khả năng xử lý. Những dự án có tiềm năng tiếp tục triển khai cần được ưu tiên giải quyết các vướng mắc về pháp lý, vốn, hoặc giải phóng mặt bằng.

Đối với các dự án không khả thi hoặc kéo dài quá lâu mà không có giải pháp cụ thể, cần cân nhắc thu hồi hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng để tránh lãng phí nguồn lực.

Thứ hai, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính và tháo gỡ pháp lý. Các cơ quan chức năng cần rà soát và sửa đổi các quy định pháp luật chồng chéo, bất cập trong lĩnh vực đầu tư, đất đai, xây dựng. Đồng thời, cần thiết lập các cơ chế phối hợp liên ngành để rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính. Việc thành lập tổ công tác đặc biệt để trực tiếp giải quyết vướng mắc cho từng dự án lớn hoặc trọng điểm cũng là một giải pháp cần thiết.

Thứ ba, cần tăng cường trách nhiệm và năng lực quản lý. Cần nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương trong việc giám sát, đôn đốc và xử lý các dự án tồn đọng. Đồng thời, cần đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ quản lý, đảm bảo việc phối hợp giữa các cơ quan liên quan được thực hiện hiệu quả hơn.

Thứ tư, huy động và quản lý nguồn vốn hiệu quả. Đối với những dự án gặp khó khăn về vốn cần thúc đẩy các giải pháp huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm xã hội hóa, hợp tác công-tư hoặc kêu gọi đầu tư nước ngoài. Đồng thời, phải tăng cường kiểm soát việc sử dụng vốn để tránh thất thoát, lãng phí.

Thứ năm, cần đề cao trách nhiệm của chủ đầu tư. Các chủ đầu tư cần có lộ trình cụ thể, rõ ràng về việc triển khai dự án, đảm bảo thực hiện đúng cam kết về tiến độ và chất lượng. Trường hợp chủ đầu tư không đủ năng lực hoặc vi phạm nghiêm trọng cần kiên quyết xử lý bằng cách thu hồi dự án hoặc chuyển giao cho các đơn vị khác có đủ năng lực hơn.

Cuối cùng, tăng cường ứng dụng công nghệ trong quản lý dự án. Việc áp dụng các công cụ công nghệ số để giám sát tiến độ, quản lý tài chính và báo cáo thường xuyên sẽ giúp các cơ quan quản lý nắm bắt kịp thời tình trạng của từng dự án, từ đó đưa ra các biện pháp xử lý nhanh chóng và phù hợp.

Như vậy, những giải pháp này cần được triển khai đồng bộ với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, chủ đầu tư và các bên liên quan. Quan trọng nhất là cần một cam kết chính trị mạnh mẽ từ các cấp lãnh đạo để đẩy nhanh tiến độ xử lý và hạn chế tối đa lãng phí nguồn lực quốc gia.

Theo Tạp chí Diễn đàn Doanh Nghiệp