Tại Việt Nam, thị trường trí tuệ nhân tạo đã có những tín hiệu đầy hứa hẹn đầu tiên.

Chuẩn bị bán công ty và nghỉ hưu, sau khi xây dựng trí tuệ nhân tạo (AI) mang tên mình – RickGPT và nhận được vô số các lời mời hợp tác, đầu tư, ông Rick Nguyễn, chủ tịch và đồng sáng lập của startup Spot Trender tại Sillicon Valley, nhận thấy đây là cơ hội lớn không thể bỏ qua.

Là tác giả của một hệ sinh thái AI giúp thương mại hóa các tài sản trí tuệ và giải quyết các vấn đề xã hội, doanh nhân gốc Việt Rick Nguyễn sẽ chia sẻ góc nhìn của mình về thực trạng, và tiềm năng của thị trường AI trong nước.

Những điểm sáng

Khi ở Mỹ, ông có hình dung như thế nào về ngành AI của Việt Nam? Và khi về nước, ông cảm thấy những hình dung đó còn đúng?

Ông Rick Nguyễn: Lúc ở Mỹ, tôi nghĩ rằng ở Việt Nam không có AI. Vì AI rất khó, nên ở Mỹ cũng không có nhiều và hầu hết thường là các loại máy học (machine learning). Khi đó, tôi chỉ biết rằng Việt Nam có vài chỗ mạnh về AI như: VinAI và FPT.AI.

Hiện tại, tôi mới về Việt Nam và đang khảo sát thị trường. Ấn tượng đầu tiên của tôi là Việt Nam rất có tiềm năng về AI, vì các bạn rất giỏi toán, có khiếu về công nghệ. Thêm vào đó, những lò ươm tạo của những anh lớn trong ngành như VinAI và FPT.AI cũng đã bắt đầu rõ ràng hơn, tạo nền tảng cho các bạn trẻ tự do vùng vẫy.

Theo ông, đâu là thế mạnh để Việt Nam phát triển về lĩnh vực trí tuệ nhân tạo trong tương lai?

Ông Rick Nguyễn: Để vận hành một nền kinh tế AI thực sự, chúng ta sẽ cần một nguồn năng lượng khổng lồ. Vì vậy, làm sao để có được một nguồn năng lượng và quá trình xử lý năng lượng với chi phí tốt là một điều rất quan trọng đối với các quốc gia hướng đến phát triển công nghệ AI.

Tham gia vào chuỗi cung ứng chất bán dẫn là một trong những yếu tố giúp chúng ta tối ưu những chi phí đó, bởi chất bán dẫn có các yếu tố năng lượng nhiệt điện lớn làm cho chúng cực kỳ hữu ích trong việc cung cấp và xử lý năng lượng.

Trong khi đó, nhìn vào toàn bộ chuỗi cung ứng chất bán dẫn, Việt Nam có nhiều thế mạnh để có thể thâm nhập: Từ nguồn nguyên liệu thô, nguồn lực con người mạnh về sức trẻ và chất lượng, khả năng sản xuất tốt cho đến độ mở lớn của nền kinh tế trong việc tiếp nhận công nghệ…

Riêng về AI, tôi đang nói với tư cách là người ngoài cuộc, tôi đang nói với tư cách là một người mới vào thị trường Việt Nam. Từ góc độ đó, tôi thực sự thích sự tham vọng của người Việt Nam. Họ hối hả, họ học hỏi và họ rất cởi mở với công nghệ mới.

Và về chi phí, nhân sự Việt Nam hiện tại đang có mức chi phí thấp hơn rất nhiều so với các khu vực khác. Ví dụ, một kỹ sư công nghệ ở Mỹ có mức lương khoảng 16.000 USD/tháng, ở Costa Rica chi phí này hạ xuống còn 8,000 USD, trong khi đó một kỹ sư tài năng tương đương ở Việt Nam chỉ có mức lương là… 4.000 USD.

Đặc biệt, trong tình hình căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc, nhiều quốc gia bắt đầu chuyển dịch chuỗi cung ứng sang Việt Nam, đây là cơ hội ngàn năm có một để Việt Nam đẩy nhanh tiến độ và phát triển.

Tất cả những yếu tố đó đều góp phần khiến cho Việt Nam có nhiều cơ hội trong hoạt động sản xuất chất bán dẫn nói chung và AI nói riêng trong tương lai.

Lựa chọn cơ hội thay vì mối nguy

Ông nhận thấy chất lượng của các sản phẩm AI hiện tại của Việt Nam như thế nào?

Ông Rick Nguyễn: VinAI đang xây dựng một sản phẩm trí tuệ nhân tạo dựa trên ngôn ngữ lớn dành cho người Việt. Theo tôi, đây là một ý tưởng hay và thiết thực, bởi nếu Việt Nam không có mô hình ngôn ngữ lớn của riêng mình mà phụ thuộc vào những AI của nước khác như OpenAI thì chúng ta đồng thời cũng sẽ bị phụ thuộc vào quan điểm và cách suy nghĩ của những dân tộc, quốc gia khác.

Nếu những nền tảng trí tuệ nhân tạo dựa trên mô hình ngôn ngữ nước ngoài muốn phá Việt Nam, họ có thể đưa những tin giả (fake news) và nhiều yếu tố khác để đạt được điều đó.

Ở chiều ngược lại, người Việt Nam khi muốn thể hiện quan điểm của mình, muốn cách tư duy của mình ảnh hưởng ra thế giới, thì phải có mô hình của riêng mình. Như tôi được biết, Viettel cũng đang xây dựng một AI dựa trên chương trình ngôn ngữ lớn dành cho chính phủ. Và điều này là thực sự cần thiết.

Tương tự, FPT.AI cũng đang làm một AI có khả năng viết và sửa phần mềm (coding) dựa vào mô hình ngôn ngữ lớn rất tiện dụng và thực tiễn.

Ngoài ra, nếu tính đến một số mô hình trí tuệ nhân tạo của các startup Việt Nam ở Sillicon Valley, thì MathGPT của anh Hùng Trần, nhà sáng lập của startup triển vọng kì lân Got It cũng là một trong những AI hay trong mảng giáo dục. Đầu vào của AI này là những tài liệu, sách giáo khoa toán uy tín, và sau đó AI sẽ sử dụng những dữ liệu này để dạy toán cho người dùng.

Thế còn nền tảng ExtendMe AI do ông xây dựng thì sao?

Ông Rick Nguyễn: Nền tảng ExtendMe mà tôi xây dựng là một nền tảng dành cho các chuyên gia. Nếu bạn là một chuyên gia về bán dẫn, chuyên gia về robot… bạn có thể tải tất cả những kiến thức, tài liệu của mình lên ExtendMe AI. Nền tảng này sẽ giúp bạn tạo ra AI của riêng mình mà không cần phải viết bất cứ một dòng code nào. AI này sẽ đưa cho bạn những công cụ khác nhau, từ đó giúp bạn tạo ra thu nhập từ những tài sản trí tuệ của mình.

Hiểu một cách đơn giản, khi bạn đăng tải những tài liệu của mình lên, AI này sẽ sử dụng những tài liệu đó để tạo ra những sản phẩm như: văn bản, sách, bản âm thanh dạng podcast, gắn link tiếp thị liên kết đính kèm, tạo những bot trả lời để tư vấn cho người dùng trong lĩnh vực kiến thức này… từ đó đem về cho bạn thu nhập.

Ví dụ như Công, một người bạn của tôi là một nhà đầu tư bất động sản chuyên nghiệp tại Mỹ. Anh ấy có nhiều kiến thức về đầu tư bất động sản và đã có những thành công nhất định trong lĩnh vực này. Vì vậy, anh ấy đã tạo ra “CongGPT” với mong muốn đưa những kiến thức này đến với nhiều người hơn.

Những nhà đầu tư muốn biết thêm về kiến thức kinh doanh bất động sản, chiến lược đầu tư, sản phẩm đầu tư, kế hoạch tài chính về bất động sản… có thể lên trực tiếp AI này và được tư vấn theo những kiến thức mà anh ấy đã chuẩn hóa. Điều này giúp anh ấy tiết kiệm được nhiều thời gian, đồng thời vẫn tạo doanh thu.

Trước đây, khi muốn lấy thông tin hay học hỏi kiến thức, chúng ta thường mất nhiều thời gian để tìm hiểu, nghiên cứu trên Internet. Tuy nhiên, với nền tảng này, bạn gần như có câu trả lời ngay lập tức từ các chuyên gia ở nhiều dạng khác nhau (từ đọc, nghe, xem cho đến đối thoại...

Hoặc ngay cả với ngành báo chí, bạn chỉ cần đăng tải thông tin mà bạn có lên ExtendMe, và nó sẽ tự động tạo ra cho bạn một bài viết mới. Thay vì lên website và đọc thông tin từ các tờ báo, người đọc sẽ chỉ cần bật AI lên và hỏi: “Hôm nay có tin gì mới?” Và AI sẽ chia sẻ với bạn tất cả những thông tin mới và cập nhật nhất.

Điều này khiến cho tôi cảm thấy lo lắng về nghề nghiệp của mình. Ông có nghĩ rằng AI sẽ có ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đến con người trong tương lai?

Ông Rick Nguyễn: Không, thực ra bạn không cần phải lo lắng về công việc của mình. Thực chất, bạn sẽ có thêm một công cụ mới. Tạp chí của bạn không chỉ có thể xuất bản bài viết của mình bằng cách thông thường, mà còn có thể tải nó lên AI để tạo ra những sản phẩm phái sinh và các bạn sẽ có một nguồn doanh thu mới..

Hầu hết mọi người đều có câu hỏi về tác động của AI trong tương lai. Một luồng ý kiến cho rằng con người sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào AI, gây ra tình trạng mất việc của lực lượng lao động và sẽ dần trở nên vô dụng. Đó là một tương lai rất tồi tệ đối với tất cả chúng ta.

Trong khi đó, tôi và nhiều người tin vào một tương lai khác. Thay vì tự làm tất cả mọi việc, chúng ta có thể cùng tồn tại và có mối quan hệ cộng sinh với AI.

Hãy nghĩ về AI như một chiếc laptop hay một chiếc máy tính tay. Nhớ lại khi còn học trung học phổ thông ở Mỹ, hầu hết chúng tôi đều được phép sử dụng máy tính TI-89 – một loại máy tính rất tiên tiến cho môn toán thời bấy giờ. Và với tư cách là một học sinh, bạn có quyền lựa chọn sử dụng hoặc không sử dụng nó. Nhưng đương nhiên, khi bạn sử dụng, câu trả lời trở nên cực kỳ dễ dàng.

AI cũng có chức năng tương tự!

Trước đây, bạn làm việc 8 tiếng một ngày, sau đó về nhà và cảm thấy mệt mỏi vì không có đủ thời gian để tập luyện thể thao, suy nghĩ, học hỏi và hoàn thiện bản thân. Bây giờ, với sự trợ giúp của AI, chúng ta có thêm thời gian cho riêng mình.

Chúng ta có thể dành thời gian đó để cải thiện bản thân, sáng tạo hơn, suy nghĩ về cách chúng ta có thể tạo ra nhiều giá trị cho xã hội hơn. Vì vậy, thế hệ AI tiếp theo sẽ có tác động rất tích cực.

Thay vì cho rằng sự xuất hiện của AI sẽ khiến cho bạn bị sa thải bởi các ông chủ, có thể thay đổi góc nhìn rằng xã hội sẽ có rất nhiều ông chủ bởi họ đều đang nắm trong tay những công cụ rất mạnh giúp giải quyết hầu hết các vấn đề, giúp bạn tiết kiệm nguồn lực và nhân công.

Tuy nhiên, trong một số nghề nghiệp, một số người sẽ sử dụng AI để học hỏi thêm những kiến thức mới và cải thiện bản thân, trong khi đó, một số người lại chọn dựa hoàn toàn vào AI và không làm gì. Ông nghĩ sao về hiện trạng này?

Ông Rick Nguyễn: Đó hoàn toàn là sự lựa chọn của mỗi cá nhân. AI có thể giải phóng thời gian của bạn. Vậy bạn chọn điều gì? Về nhà và xem Netflix, Youtube và lãng phí cuộc đời mình. Tốt thôi.

Nhưng với một số người khác, đó là thời điểm họ vận dụng tất cả những công cụ và cơ hội để học hỏi và tập luyện để trở thành một người có ích cho xã hội. Và một lần nữa, đó là lựa chọn cá nhân.

Chúng ta có thể thấy rất rõ điều đó trong suốt thời gian qua. Khoảng 20 năm trước, khi xã hội chưa thịnh hành điện thoại thông minh, máy tính… nhưng chỉ một số học sinh thích đọc sách và học tập, một số thì không.

Tương tự, vào thời kỳ này, nhiều bạn trẻ mà tôi gặp đã tự học hỏi những kiến thức rất chuyên sâu từ khi rất nhỏ một cách tự nguyện bởi kiến thức gần như có sẵn ở bất cứ nơi đâu. Ngược lại, nhiều bạn khác bị xao nhãng bởi các phương tiện giải trí thay vì học tập.

Vì vậy, có thể thấy trong bất cứ thời kỳ nào, sự phát triển công nghệ không phải là vấn đề, mà vấn đề chủ yếu ở cách con người lựa chọn sử dụng chúng ra sao.

AI làm cho cuộc sống dễ dàng hơn rất nhiều. Với công cụ này, bạn sẽ có thêm nhiều thời gian để đạt được nhiều thành công hơn cho bản thân. Rất nhiều người có suy nghĩ tiêu cực về AI bởi vì họ không nghĩ rằng AI sẽ giúp họ cải thiện bản thân. Tất cả những gì họ thấy là mối đe dọa, trong khi trên thực tế, AI sẽ mở ra cho chúng ta rất nhiều cơ hội mới trong tương lai.

Xin chân thành cảm ơn ông!