Trước đó, các dự án này thuộc nhóm cho thuê đất trả tiền hàng năm. Phiên bản dự thảo Luật Đất đai sửa đổi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 đã hạn chế các trường hợp cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê.

Các dự án được trả tiền một lần chỉ bao gồm sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.

Tuy nhiên, trước kiến nghị của nhiều chuyên gia, doanh nghiệp về việc nếu buộc các dự án thương mại dịch vụ chỉ được cho thuê đất trả tiền hàng năm, sẽ gây khó khăn rất lớn cho hoạt động phát triển dự án, dự thảo luật mới nhất đã đưa nhóm dự án này vào diện được trả tiền một lần.

Theo đó, Điều 121, dự thảo Luật Đất đai quy định, Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê trong các trường hợp sau đây.

Thứ nhất là các dự án sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối.

Thứ hai là các dự án sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp; công trình công cộng có mục đích kinh doanh; sử dụng đất thương mại dịch vụ để hoạt động du lịch, kinh doanh văn phòng; dự án nhà ở để cho thuê.

Tại báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất cao với các quy định này trong dự thảo luật như đề xuất của Chính phủ.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, các dự án bất động sản cho thuê như văn phòng, thương mại, dịch vụ, du lịch, thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần là phù hợp với tính chất của sản phẩm kinh doanh gắn liền với quyền sử dụng đất.

Điều này cũng giúp và để bảo vệ quyền lợi của bên mua bất động sản - thường là bên yếu thế về thông tin trong quan hệ mua bán. Trong khi đó, nếu thuộc trường hợp cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm thì trường hợp người bán không tiếp tục nộp tiền thuê sẽ gây rủi ro cho người mua.

Phát biểu tại nghị trường Quốc hội, đại biểu Hà Đức Minh, đoàn tỉnh Lào Cai cũng cho rằng, quy định về nhà nước cho thuê đất, thu tiền thuế đất một lần cho cả thời gian thuê trong một số trường hợp, đặc biệt là các dự án về du lịch là hợp lý.

Điều này sẽ tạo điều kiện cho các dự án phát triển cũng như tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đầu tư.

Vị đại biểu này còn đề xuất, cơ quan soạn thảo luật cần nghiên cứu mở rộng thêm đối tượng được thuê đất trả tiền đất một lần nhằm thực hiện chủ trương của Đảng về đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư các công trình cung cấp dịch vụ công như y tế, giáo dục, môi trường...

Trước đó, theo nhiều chuyên gia và doanh nghiệp, nếu quy định trả tiền hàng năm đối với các dự án thương mại dịch vụ được đi vào thực tiễn, điều này sẽ gây khó khăn rất lớn và rủi ro cho các doanh nghiệp trong việc triển khai dự án.

Theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, mặc dù khi trả tiền thuê đất hàng năm, doanh nghiệp không phải bỏ ra một số tiền lớn ngay từ đầu, song doanh nghiệp lại không thể huy động vốn vay từ phía ngân hàng, do không thể thế chấp tài sản đất đai.

Mặt khác, dự án trả tiền thuê đất hàng năm cũng khó kêu gọi đầu tư vì doanh nghiệp không thể tính toán được tổng thể giá trị đầu tư của dự án để có phương hướng phát triển cũng như gọi vốn phù hợp. Khách hàng cũng không yên tâm khi đầu tư các sản phẩm bất động sản trên đất thuê trả tiền hàng năm, và như vây, dự án khó bán hàng.

Trong trường hợp thuê đất trả tiền hàng năm, rủi ro của doanh nghiệp là rất lớn. Gần đây, hàng loạt công ty kinh doanh du lịch nghỉ dưỡng ven biển Đà Nẵng đã "kêu cứu" khi chi phí tiền thuê đất hàng năm tăng cao trong khi doanh thu du lịch gặp khó.

Chính vì vậy, điểm đổi mới trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi lần này về việc dự án thương mại, dịch vụ, du lịch, kinh doanh thuộc nhóm các dự án cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê được cho là tin vui với rất nhiều doanh nghiệp bất động sản.