Theo thống kê của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), giai đoạn 2021 – 2025 nhu cầu nhà ở xã hội là 1,24 triệu căn và kế hoạch Bộ Xây dựng đề ra là 428.000 căn.

Vỡ kế hoạch 130.000 căn nhà ở xã hội năm 2024

Tại diễn đàn "Bất động sản Việt Nam 2025" (Vietnam Real Estate Forum - VREF 2025), bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng VARS IRE cho biết, thực tế Chính phủ, cơ quan ban ngành “mong muốn” hoàn thành Đề án nhưng kết quả chưa “được”. Số lượng dự án hoàn thành mới đạt 13,5% kế hoạch giai đoạn 2021 - 2025. Bên cạnh đó, khởi công 133 dự án với quy mô 110.217 căn, 415 dự án được chấp thuận đầu tư, với quy mô 412.240 căn.

Các chuyên gia, doanh nghiệp thảo luận về xu hướng thị trường bất động sản năm 2025 tại diễn đàn

Cũng theo Phó Viện trưởng VARS IRE, số lượng dự án nhà ở xã hội triển khai, mở bán ở các đô thị rất khiêm tốn. Phần lớn các dự án nhà ở xã hội nằm ở ngoại ô, xa trung tâm, không thuận tiện cho người lao động làm việc tại đô thị. Bên cạnh đó, tiêu chuẩn mua khắt khe, quá trình xét duyệt còn phức tạp; việc xác minh các điều kiện, đặc biệt là thu nhập còn “tắc”. Điểm “đen” là một số trường hợp, nhà ở xã hội bị chuyển nhượng trái phép hoặc mua đi bán lại bởi các đối tượng không thuộc diện ưu tiên, làm giảm cơ hội tiếp cận của người có nhu cầu thực sự.

Về phía chủ đầu tư, nhiều doanh nghiệp rất “muốn” làm nhà ở xã hội, vừa để đóng góp một phần cho cộng đồng, vừa để tận dụng các chính sách ưu đãi và đáp ứng nhu cầu về nhà ở rất lớn và ổn định của phân khúc này.

Tuy nhiên, các nơi có cầu và sức mua lớn nhất thì doanh nghiệp rất “khó” làm bởi quy trình thủ tục, pháp lý thực tế phức tạp và không “mặn mà” làm khi giá bán và lợi nhuận bị khống chế quá thấp trong khi chi phí phát triển (đất, xây dựng, lãi vay…) liên tục tăng.

Bên cạnh đó, quỹ đất ở khu vực trung tâm ngày càng khan hiếm và đắt đỏ, dù có làm cũng không “đủ” để đáp ứng “đòi hỏi” về nhà ở của người dân ngày càng tăng. Nếu phát triển tại các quỹ đất dành cho nhà ở xã hội nằm ở ngoại ô hoặc các khu vực có hạ tầng chưa phát triển thì doanh nghiệp lại “khó” bán bởi khó thu hút người mua.

"Cửa sáng" 2025

Theo bà Phạm Thị Miền, theo quy định của luật mới, có khá nhiều điểm sáng trong đầu tư phát triển nhà ở xã hội.

Năm 2025, nguồn cung nhà ở xã hội sẽ khởi sắc.

Cụ thể, chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn và không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, trừ trường hợp dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại. Được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế.

Một số trường hợp được dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại.

UBND tỉnh, thành phố quyết định việc chủ đầu tư phải bố trí quỹ đất đã xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong dự án nhà ở thương mại phát triển hoặc ở khu vực khác hoặc trả tiền tương đương. Ngoài khoản lợi nhuận tối đa 10%, chủ đầu tư dự án còn có thể có thêm khoản lợi nhuận từ phần diện tích công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại - chiếm 20% diện tích phát triển dự án.

Riêng tại Hà Nội, mới đây, thị trường liên tiếp đón tin vui từ các dự án nhà ở xã hội khởi công, được cấp phép xây dựng. Trong đó, Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng đã tổ chức lễ khởi công Dự án khu nhà ở xã hội xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh, TP Hà Nội. Dự án nhà ở xã hội NO1 Hạ Đình với 440 căn hộ do liên danh Tổng Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC, Công ty Cổ phần Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội, và Công ty Cổ phần Kinh doanh và phát triển nhà DAC Hà Nội làm chủ đầu tư cũng được khởi công.

Trước đó, Sở Xây dựng Hà Nội cũng đã cấp giấy phép xây dựng cho liên danh Công ty Cổ phần Him Lam Thủ đô và Công ty Cổ phần BIC Việt Nam xây dựng công trình chung cư cao tầng CT1 thuộc dự án nhà ở xã hội Thượng Thanh và đấu nối hạ tầng khu vực, quận Long Biên.

Trong năm 2025, Hà Nội cũng vừa ghi nhận thông tin Liên danh chủ đầu tư Handico và Viglacera sẽ tổ chức khởi công công trình CT3 thuộc Dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 - Khu đô thị mới Kim Chung, huyện Đông Anh, TP Hà Nội vào đầu năm 2025.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, dự kiến, thành phố có 19 dự án nhà ở xã hội được hoàn thành giai đoạn 2021-2025 với khoảng 15.440 căn, đạt khoảng 78,3% so với chỉ tiêu tại kế hoạch phát triển của thành phố.

Theo Tạp chí Diễn đàn Doanh Nghiệp